Czym jest archetyp marki?
Każda firma, bez względu na profil działalności, posiada wypracowaną przez lata tożsamość, która staje się pewnego rodzaju znakiem rozpoznawczym przedsiębiorstwa. Posiadanie własnej osobowości jest kluczem do sukcesu i należy o nią dbać przez cały czas funkcjonowania. Nawet przed założeniem działalności gospodarczej trzeba zrobić wszystko, by powstająca firma była kimś, miała swój charakter. Archetyp marki, bo o nim mowa, jest to zbiór cech charakterystycznych, które wyróżniają nas na tle innych przedsiębiorstw. Rozsądnie prowadzony archetyp firmy musi być spójny z jej charakterystyką, nie może wprowadzać w błąd klienta oraz w pewien sposób ma zachęcać do wykonywania pewnych czynności.
Archetyp marki – definicja
Pojęcie archetypu było znane już w pierwszych latach naszej ery za sprawą Filona z Aleksandrii, który uważał, iż w każdym człowieku został przez Ducha Wszechświata stworzony duch jako jego praobraz. W sferze psychologicznej tę definicję rozwinął w pierwszej połowie XX wieku w swoich publikacjach Karl Gustaw Jung, natomiast Margaret Mark i Carol S. Pearson napisały na przełomie XX i XXI wieku książkę, która opisuje wykorzystanie archetypów w firmach.
Rodzaje archetypów marki
Obecnie rozróżniamy dwanaście unikatowych archetypów, które swoje korzenie mają w teoriach Junga, a rozwinięte przez Mark i Pearson świetnie są wykorzystywane do budowania osobowości firm:
1. Błazen – cechuje go nadmiar energii, skłonność do zabawy i szalonych zachowań, chaotyczne działanie, korzystanie z życia, poczucie humoru oraz podążanie za instynktem.
Przykłady: Fanta, Plush, M&M’s, Radio Eska, Kinder Maxi King;
2. Bohater – robi wszystko, by być podziwianym; w swoich decyzjach kieruje się odwagą i pewnością siebie; w pewnym sensie jest egoistą; u niego nie ma rzeczy niemożliwych; motywuje innych do działania; dąży do sławy i fortuny.
Przykłady: Nike, Duracell, Reebok, Powerade, Marlboro;
3. Buntownik – łamie podstawowe zasady; chce wprowadzić nowy porządek na świecie; ma poczucie wyodrębniania się od innych; często podejmuje ryzykowne decyzje; myśli inaczej niż reszta; poprzez nieszablonowe działania uzyskuje atencję; chce być niezależny i wolny.
Przykłady: Apple, Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, Subaru, Dyson, MTV;
4. Czarodziej – wykorzystuje niesamowite moce, by stworzyć ciekawe rzeczy, które nas zmienią; przenosi w magiczny, niesamowity świat; pobudza wyobraźnię; sprawia, że przeżywamy wyjątkowe chwile; w swoich działaniach wprowadza nutkę tajemnicy; bardzo kreatywny.
Przykłady: Disney, Intel, Red Bull, Harry Potter, Aspirin;
5. Kochanek – pławi się w luksusach i zmysłowości; pobudza zmysły; wywołuje poczucie pożądania czegoś niezwykłego, wyjątkowego; chce, byśmy się w kimś lub czymś zakochali; uwielbia bogactwo; przenosi nas w wyjątkowy, idealny świat.
Przykłady: Magnum, Apart, Kinder Bueno, Ferrari, Michael Kors;
6. Mędrzec – posiada bardzo bogatą wiedzę, którą chętnie się dzieli; jest bardzo wnikliwy i dogłębnie analizuje wszystko, co go otacza; bez przerwy rozwija swoje umiejętności; lubi porządek; nie lubi nieprawdy lub niedomówień; rozwiewa wszelkie, nawet największe wątpliwości.
Przykłady: L’Oreal, Gazeta Prawna, Google, Reuters, Uniwersytet Oxford;
7. Niewinny – ceni bezpieczeństwo i tradycję; optymistycznie patrzy w przyszłość; wywołuje u nas wspomnienia z dzieciństwa; jest uczciwy w działaniach; sprawia, że wszystko jest dziecinnie proste; skromny.
Przykłady: Dove, Saab, Knoppers, McDonald’s, Kubuś;
8. Odkrywca – ma głowę pełną pomysłów; pomaga odkrywać nieznane rzeczy; nie idzie drogą na skróty; w swoim postępowaniu jest szczery; pomaga czerpać z życia pełnymi garściami; udowadnia, że niemożliwe nie istnieje.
Przykłady: Jeep, National Geographic, Jack Wolfskin, Amazon, Żywiec Zdrój;
9. Opiekun – dba o nas za każdym razem; najmniej czasu poświęca sobie; jest bardzo wrażliwy na wszelkie zło; rozumie wszelkie problemy; nie oczekuje zysku; robi wszystko, byśmy mieli lepsze jutro.
Przykłady: Adamed, Polski Czerwony Krzyż, Kitekat, Gerber, Pampers;
10. Towarzysz – ma dobre relacje z innymi; nie wymaga za wiele; nie wywołujący żadnych problemów; nie chce wyjść przed szereg; ceni praktyczność, a nie luksusy; jest jak większość z nas.
Przykłady: Ikea, Lidl, MasterCard, Prima, Żabka;
11. Twórca – jest w stanie stworzyć coś z niczego; ma innowacyjną wizję; posiada dar tworzenia nowej rzeczywistości; inspiruje do działania; esteta lubiący piękno; ma głowę pełną niekonwencjonalnych pomysłów.
Przykłady: Lego, Audi, Microsoft, PlayStation, Optimus;
12. Władca – kieruje wszystkimi działaniami; pilnuje, by nic się nie zepsuło; uznaje tylko najwyższą jakość; potrafi wpływać na innych; ma absolutny dar przekonywania; jest autorytetem w swojej dziedzinie.
Przykłady: Rolls Royce, Kler, IBM, Svarovski, Maybach.
Archetypy z całą pewnością pomogą ustalić tożsamość każdej firmy i sprawią, że dotrą one do właściwej grupy odbiorców. Mają one wpływ na to, kto będzie kupował dane produkty i jak dane przedsiębiorstwo będzie przedstawiane. Trzeba dobrze przemyśleć strategię działania, by mieć pewnego rodzaju osobowość i żeby nie być jednym z wielu, tylko jednym, jedynym, wyjątkowym, niepowtarzalnym. Firma bez odpowiedniego archetypu nie osiągnie sukcesu, a posiadanie indywidualnych, wyjątkowych cech zwiększy szanse na lepszą pozycję na rynku.
